Zadzwoń do nas!

+48 12 307 14 90

Napisz do nas!

biuro@kancel-adwokacka.pl

Najem samochodu zastępczego – odszkodowanie z ubezpieczenia OC

Najem samochodu zastępczego – odszkodowanie z ubezpieczenia OC

 

Uszkodzenie pojazdu w trakcie wypadku jest obecnie zdarzeniem powodującym znaczne komplikacje w życiu i prowadzeniu działalności gospodarczej dla każdej osoby z uwagi na powszechność wykorzystania samochodów i ich wszechstronne zastosowanie. W takich sytuacjach pojawia się pytanie o dopuszczalność najmu pojazdu zastępczego oraz o to, kto poniesie ewentualne koszty z tego wynikłe.

 

Najem samochodu zastępczego przez przedsiębiorcę

 

Dopuszczalność najmu samochodu zastępczego w przypadku powstania szkody u przedsiębiorcy w zasadzie od dłuższego czasu nie budzi wątpliwości, o ile pojazd jest wykorzystywany w działalności gospodarczej.

 

Co to oznacza? Jeżeli np. w wyniku wypadku uszkodzony zostanie samochód dostawczy, który wykorzystywany jest na co dzień do transportu towaru w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, przedsiębiorca ma prawo do najmu podobnego pojazdu na czas naprawy jego własnego samochodu.

 

Przyjmuje się, że „rezygnacja z wynajęcia pojazdu zastępczego i zawieszenie prowadzonej działalności można by oceniać jako zachowanie się poszkodowanego prowadzące do powiększenia rozmiaru szkody. Nie sposób bowiem wykluczyć, że dochody utracone w wyniku zawieszenia działalności gospodarczej przewyższyłyby koszty wynajęcia pojazdu zastępczego.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2003 roku, sygn. akt IV CKN 1916/00).

 

Najem samochodu zastępczego przez konsumenta

 

Początkowo orzecznictwo sądowe w zakresie żądania zwrotu kosztów pojazdu zastępczego przez konsumentów było niejednolite. Zasadność tych roszczeń została przesądzona w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego, w której wskazano, że „Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, sygn. akt III CZP 5/11).

 

Sąd Najwyższy przychylił się do stanowiska, iż nie można zobowiązać poszkodowanego do korzystania ze środków komunikacji publicznej
w okresie naprawy jego pojazdu, gdyż są to różne sposoby korzystania z rzeczy, a samochód ze swojej istoty w sposób bardziej wszechstronny zaspokajać potrzeby poszkodowanego.

 

Należy przy tym zwrócić jednak uwagę, iż zwrotowi podlegają celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Może to powodować, iż w przypadku posiadania przez poszkodowanego drugiego pojazdu, z którego może korzystać w czasie naprawy pojazdu, nie będzie uprawniony do żądania odszkodowania za najem pojazdu zastępczego. Podobnie Sąd Najwyższy ocenia sytuację, gdy uszkodzony pojazd był wykorzystywany sporadycznie. W takim wypadku poszkodowany powinien poradzić sobie w inny sposób np. zastępując go taksówką.

 

Najem samochodu zastępczego a szkoda całkowita

 

Nie ulega wątpliwości, iż najem samochodu zastępczego w przypadku szkody częściowej i oczekiwania na naprawdę uszkodzonego pojazdu jest dopuszczalny. W konsekwencji powinien być w pełni zrekompensowany przez ubezpieczyciela. Jak przedstawia się ta kwestia
w przypadku, gdy ubezpieczyciel uzna, iż doszło do szkody całkowitej? Czy w takim wypadku poszkodowany może wynająć samochód zastępczy?

 

Tak! Przyjmuje się, że utrata korzystania z rzeczy, która nastąpiła w wyniku jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Poszkodowanemu przysługuje roszczenie o zwrot kosztów wynajmu samochodu zastępczego za okres od zniszczenia pojazdu do dnia, kiedy poszkodowany może nabyć podobny pojazd, przy czym nie dłużej niż do chwili wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 roku, sygn. akt IV CK 672/03).

 

W nowszym orzecznictwie dopuszcza się sytuacje, gdy poszkodowanemu będzie się należało odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego do czasu nabycia nowego pojazdu mimo wcześniejszej wypłaty odszkodowania (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 roku, sygn. akt III CZP 76/13). Będzie to miało miejsce w przypadku, gdy mimo podejmowanych starań poszkodowany nie mógł dokonać zakupu nowego samochodu przed wypłatą odszkodowania z przyczyn organizacyjnych.

 

Co istotne, Sąd Najwyższy wskazuje, iż przekroczenie kosztów najmu pojazdu zastępczego ceny nowego samochodu nie może automatycznie przesądzać o przyczynieniu się poszkodowanego do powiększenia rozmiarów szkody, co mogłoby wpłynąć na zmniejszenie odszkodowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2003 roku, sygn. akt IV CKN 1916/00).

 

W razie pytań – zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.

 

Adwokat Joanna Panek

Stan prawny: 13 listopada 2016 roku

W razie pytań pozostajemy do Państwa dyspozycji.

Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.